چرا دیگر آثاری مثل «قصههای مجید» و «علی کوچولو» ساخته نمیشود؟
تاریخ انتشار: ۱۹ مهر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۳۴۹۷۴۲
ایران اکونومیست-یک نویسنده گفت: خیلی از کتابهای کودک ایرانی قابل عرضه در جهان هستند، ولی موانعی وجود دارد که باید برطرف شود.
هفته کودک زمانی است که به بهانۀ آن بیش از هر وقت دیگری به مسائل و دغدغههای مربوط به کودکان پرداخته میشود. اهمیت سالهای نخست عمر آدمی در تکوین و شکلگیری شخصیت او بر کسی پوشیده نیست.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
مجید راستی نویسندۀ نامآشنای ادبیات کودکان است. از آثار موفق او میتوان به نویسندگی سریال نوستالژیک «علی کوچولو» اشاره کرد که در دهۀ شصت از تلویزیون جمهوری اسلامی ایران پخش میشد. به تازگی یکی از آثار او در نشر افق به اسم «جوجهتیغیهای پسرعمو» به زبان سوئدی منتشر شده است و آخرین اثر او که چندماهی است توسط انتشارات محراب قلم راهی بازار کتاب شده «قصۀ تازۀ لاکپشتها و مرغابیها» نام دارد که با نگاهی به قصۀ معروفی که در کتابهای درسی آمده، نوشته شده است. قرار است به زودی کتاب مصوّر «قصههای فندق و پسته» توسط انتشارات سروش از او منتشر شود.
بلاتکلیفی در ساخت آثار کودکانه
مجید راستی در پاسخ به این سؤال که چرا دیگر مانند دهۀ ۶۰ آثار موفقی مانند «قصههای مجید» و «علی کوچولو» ساخته نمیشود یا تعداد آثاری که قابل اقتباس سینمایی باشند، به طرز چشمگیری کاهش یافته، بیان کرد: در حوزۀ کودک و نوجوان همین که میپرسید چرا دیگر چنین آثاری ساخته نمیشود، علت آن ربطی به قصهای که نوشته شده ندارد بلکه به این دلیل است که معلوم نیست تکلیف چیست.
او در ادامه گفت: در حوزههایی مثل خبر و سیاست و... تکلیف تلویزیون مشخص است، ولی در حوزۀ کودک نیاز به حامی و اسپانسر است و بدین ترتیب وقتی کار فرهنگی به شرکت یا کمپانی خاصی وابسته شود، ناچار میخواهند خودشان تبلیغ شوند. سالها پیش خود من دو دوره مدیر گروه کودک بودم. ما آن موقع برنامههایی مثل «محلۀ برو بیا» را ساختیم. «علی کوچولو» را ساختیم. تعداد زیادی تئاتر در شبکه دو تلویزیون ضبط و حتی چندین فیلم سینمایی در گروه کودک ساخته شد. خیلی کارها بودند، از «چاق و لاغر» گرفته تا «زیزیگولو» و انواع و اقسام کارهای عروسکی و زنده و داستانی. آن موقع تلویزیون بودجۀ محدودی داشت و با بودجۀ خودش سریال میساخت. خانم مرضیه برومند تیم موفقی داشت که همه در آن با دل و جان کار می کردند. من اعتقادم این است که وقتی کاری با علاقۀ تیمی انجام شود، آن کار موفق میشود. مثلاً بین کارهای بزرگسال، در اوایل سالهای بعد از انقلاب سریالهایی مانند «سربداران» به کارگردانی محمدعلی نجفی ساخته شد. «هزاردستان» کار آقای علی حاتمی ساخته شد. به طوری که هنوز هم اگر ببینیم آنها دارند پخش میشوند ذوق میکنیم. اما الان مثل گذشته نیست. مسائلی هست که باید به طور ریشهای درباره آن فکر شود.
مسئلۀ کپی رایت باید یک بار برای همیشه حل بشود
این نویسنده در پاسخ به این سؤال که چرا در سطح جهانی این قدر آثار موفق داریم، ولی در ایران کاری تولید نشده که قابلیت جهانی شدن داشته باشد، گفت: اتفاقاً خیلی از کارهای ایرانی قابل عرضۀ جهانی هستند، ولی موانعی از طرف ایران وجود دارد که باید برطرف شود و متأسفانه تا امروز به طرفش نرفتهایم؛ آن هم مسئلۀ کپیرایت است. تا حل نشدن این مسئله در حق ادبیات کودک ایران ظلم میشود.
وی ادامه داد: معدود ناشرانی هستند که موقع ترجمۀ کتاب از نویسنده یا ناشر و سایر کانالهای قانونی اجازه میگیرند، ولی خیلی از کارهایی که ترجمه و چاپ میشوند حقشان داده نمیشود و این در واقع نوعی سرقت ادبی است. در تمام دنیا نشر آثار فرهنگی و ادبی قانون دارد، ایران، چون عضو کنوانسیون برن نیست آنها نمیآیند همین طوری آثار ما را چاپ کنند. اگر آنها هم بدون اجازه به چاپ آثار میپرداختند، مثل ما میشدند!
او افزود: مسئلۀ دیگر این است که ناشران ایرانی معمولاً تلاشی برای بیرون بردن کارهای تولیدشده به خارج از ایران نکردهاند. در سالهای اخیر چند آژانس ادبی راه افتاده که به هر صورت تلاشهایی میکنند، مثلاً تعدادی از ناشران ترکیهای کار تعدادی از نویسندگان ایرانی را که در ارتباط با آنها بودهاند ترجمه کردهاند؛ ولی واقعیت این است که در صنعت نشر اتفاقی که طبیعی بیفتد این نیست. برای همین است که بعضی از ناشران ما در سالهای اخیر خودشان مسئلۀ کپیرایت را شخصی، اخلاقی، حقوقی و انسانی در نظر گرفتهاند. ممکن است حتی رایگان آن حق را به دست بیاورند، ولی به هر حال این حقوق را رعایت میکنند و این قدم مثبتی است؛ اما در نهایت این مسئله باید یک بار برای همیشه حل شود. کپیرایت میتواند خیلی در ایجاد ارتباط و ایجاد درآمد مؤثر باشد؛ هم برای ناشر، هم نویسنده و هم تصویرگر. از طرفی حمایتهای تک و توکی که در سیستم ارشاد اتفاق می افتد حمایت واقعی نیست، به اعتقاد من بیشتر سر و صدا و جنجالی است وگرنه در صورتی که مشکلات اصولی حل شوند و گیرها برطرف شوند، در دراز مدت خیرش به همه خواهد رسید.
کل سرمایۀ موجود در ادبیات کودک به پای ساختمانسازی هم نمیرسد
راستی دربارۀ میزان سرمایهگذاری در ادبیات کودک کشورمان گفت: کل پولی که در حوزۀ ادبیات کودک است در مقایسه با ساختمانسازی هزاران مرتبه پایینتر است. با شرایط موجود ناشران و نویسندگان و تصویرگران فعالیتی در این حوزه دارند که عمدتاً از روی شوق و ذوق و علاقهشان است. اگر نه یک ناشر موفق همین سرمایهای که دارد را ببرد در ساختمانسازی، به جای آنکه مثلاً بیست سال بعد به پولش برسد، دو سال دیگر به آن میرسد. خیلی از دوستان من به خاطراین شرایط دیگر کار نمیکنند. الآن در حوزۀ کودک تیراژ کتاب به طور میانگین خوشبینانه ۱۰۰۰ تاست. حقالتألیف نویسندهای که سالی سه کتاب هم از او چاپ شود، جوابگوی نصف یک ماه او هم نیست. پس نباید انتظار داشته باشیم که هنر و ادبیات ما در چنین شرایطی پیشرفت کند.
کتاب نخرید، کتاب بخوانید!
نویسندۀ علی کوچولو راه حلی در رابطه با افزایش تیراژ پایین کتابهای حوزۀ کودک هم داشت و گفت: فرض کنید وقتی یک کتاب خوب با شمارگان هزار نسخه چاپ میشود، هر جلد آن به دست پنج کودک برسد و خوانده شود و به این ترتیب فقط پنج هزار کودک آن کتاب را خواندهاند. در حالی که یک کتاب خوب باید انقدر تکثیر بشود که چند میلیون نفر بتوانند آن را بخوانند. کتابخانهها هم باید زیاد و در دسترس بچهها باشند و این طوری تیراژ کتاب هم باز بالا میرود؛ چرا که در یک سیستم درست کتابخانه هم باید کتاب بخرد. آن وقت به ناشر میگویند به جای مثلاً هزار تا نسخه، فقط پنجهزار یا دههزار جلد برای ما چاپ کن. این مسئله باعث افزایش سود حقالتألیف نویسنده هم میشود.
راستی در ادامه گفت: زمانی که من در تلویزیون مدیر گروه کودک بودم شعاری در رابطه با هفتۀ کودک طراحی کردم؛ «کتاب نخرید، کتاب بخوانید!» منظورم این بود که بچهها بروند عضو کتابخانه بشوند. با عضویت در کتابخانه دیگر نمیگوییم کسی به خاطر نبود پول کتاب نخرد. عضو کتابخانه بشوید و با کمترین هزینه هر تعداد کتاب که خواستید امانت بگیرید و بخوانید.
در تلویزیون که بودم کار همکارانم شکل فداکاری داشت
نویسندۀ فعال حوزۀ کودک اظهار کرد: حوزۀ ادبیات کودک علیرغم همۀ مشکلاتی که دارد، کسانی که در این حوزه بودند، چون به اعتقاد من جزو کمتوقعترین آدمها هستند تلاش خود را در بدترین شرایط هم انجام دادند. من به سهم خودم از بچگی دوست داشتم در این حوزه فعالیت کنم و میتوانم بگویم یکی از کسانی هستم که به آرزوی کودکی اش در عمل هم رسیده. در تلویزیون هم در حوزۀ کودک مشغول بودم و خاطرات خوبی هم از آن دوران از همکاران خود دارم که انصافاً میتوانم بگویم کارشان شکل فداکاری داشت؛ کسی نبود که به خاطر پول کار کند و همه به خاطر اشتیاق، ذوق، هنر و لذتی که در کار بود آنجا مشغول بودند. در آن دوران با مشکلات موجود کنار میآمدیم و هیچ وقت هم اذیت نشدیم.
او در پایان گفت: بچهها انسانهای کاملی هستند که حتماً باید از حقوق کامل خود بهرهمند شوند. این بهرهمندی زمانی به طور کامل اتفاق میافتد که مسائل دیگر مشکلاتش به حداقل برسد. به هر حال دعا میکنیم و تلاش میکنیم که همه چیز شکل طبیعی خودش را به دست آورد چرا که رشد سالم، معقول و منطقی در شرایط مطلوب است که رقم میخورد، اگر نه در هوای آلوده نمیشود نفس عمیق کشید. هنر و فرهنگ و ادبیات هستند که در دنیای ذهن و ذوق هوای سالم تولید میکنند، امیدوارم که همه چیز رو به نور و روشنی و سلامتی بیشتر برود.
منبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: حوزۀ کودک ادبیات کودک علی کوچولو سال ها کار ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۳۴۹۷۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نکوداشت محمدرضا سنگری در دزفول
آیین نکوداشت ادیب دزفول دکتر محمدرضا سنگری در حسینیه ثارالله دزفول با حضور آحاد مردم و مسولان استانی و کشوری در شهرستان دزفول برگزار شد. - اخبار استانها -
به گزارش خبرگزاری تسنیم از دزفول، آیین نکوداشت ادیب دزفول دکتر محمدرضا سنگری در حسینیه ثارالله دزفول با حضور آحاد مردم و مسولان استانی و کشوری در شهرستان دزفول برگزار شد.
وی در این مراسم با بیان اینکه خود را لایق این نکوداشت نمیداند، اظهار داشت: سکونت در کنار رودخانه دزفول، کتابهای فراوانی از بالادست برای من داشت که ایام کودکی با این کتاب های از آب گرفته مانوس بودم.
سنگری با بیان اینکه فضای معنوی دزفول از جمله ابعاد این شهر است که کمتر به آن پرداخته شده است گفت: اگر کسی طالب علم باشد، همه اشیا و حوادث، معلم او خواهد بود.
وی افزود: همه ارکان عالم معلم انسان است و شاگرد خوب کسی است که این درس ها را به خوبی درک کند و از این درسها بهره گیری کند.
این عاشورا پژوهش برجسته، پرهیز از نگاه بسته در مسایل مورد تاکید قرار داد و گفت: حفظ نسل کنونی نیازمند باز کردن آغوش بر روی آنها است.
محمدرضا سنگری استاد و ادیب برجسته کشوری در ادامه با گرامیداشت استاد شهید مرتضی مطهری اظهار داشت: معلم خوب نقش ارزنده ای در شکل گیری شخصیت افراد دارد و اگر آبرویی دارم به واسطه داشتن معلمان بسیار خوب است.
سنگری اجتناب از خودبینی را رمز بزرگی دانست و ادامه داد: کسانی که بر وجود خود خط می کشند، خداوند زیر نام آنها خط پررنگی می کشد و این رمز بزرگی و عظمت ابالفضل(ع) است.
وی در ادامه افزود: همه چیز من گره خورده با حسین(ع) است و دوست دارم بر کفن نام «اباعبدالله(ع)» و بر قبرم کلمه «معلم» نقش ببندد.
به گزارش تسنیم، در حاشیه این آیین که با حضور حجت الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد، نمایشگاهی از آثار تالیفی این مولف و استاد برجسته ادبیات کشور برپا شد.
محمدرضا سنگری در اولین روز آبان 1333 هجری شمسی در خانواده ای اهل دین، ادب و معرفت د درفول دیده به جهان گشود. وی تمام دوران کودکی، نوجوانی، جوانی و بسیاری از سال های پس از آن را در دزفول گذراند و از مبارزان جوان پیش از انقلاب و رزمنده و مبلغ موثر سال های دفاع مقدس است.
سنگری، پس از پایان تحصیل در مقطع کاردانی در سال 1354 به عنوان معلم ادبیات به استخدام آموزش پرورش درآمد و پس از آن در سال 1373 با گذراندن مراتب عالی علمی موفق به اخذ درجه دکتری در رشته زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران شد.
سنگری یکی از پژوهشگران عاشورایی برجسته کشور است که سوابقی نظیر عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، عضو شورای نویسندگان کتاب مطالعات اجتماعی، مدیر دفتر هنر و ادبیات عاشورایی حوزه هنری، عضو گروه ادبیات انقلاب اسلامی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، مدیر گروه ادبیات اندیشه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، عضو شورای بررسی متون پژوهشگاه علوم انسانی و دبیر علمی کتاب سال عاشورا را دارد.
عضو شورای مشاوران تربیتی سازمان پژوهش و برنامه ریزی، عضو شورای فرهنگی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، عضو گروه پژوهشی ادبیات پژوهشگاه بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس، عضو هیات مدیره کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، رئیس شورای علمی بنیاد دعبل خزاعی، عضو هیات امنای دانشگاه علوم پزشکی دزفول، دبیر علمی جشنواره شعر غدیر بنیاد بین المللی غدیر، دبیر علمی کتاب ربع قرن دفاع مقدس، دبیر علمی جشنواره کتاب سال دفاع مقدس، عضو هیات امنای بسیج هنرمندان کشور و داور 10ها جشنواره و سوگواره شعر، داستان، تحقیق، پژوهش و مقاله نگاری نیز از دیگر سوابق اجرایی وی هستند.
این پژوهشگر برجسته، مولف بیش از 100 عنوان کتاب از جمله نظیر سوگ سرخ، سرچشمه امید، در قلمرو راز، نافله باغ، ادبیات معاصر، جاده سجاده و روزنهای به دنیای نوجوانی است. وی همچنین در تألیف 30 جلد کتاب درسی ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان و کتابهای راهنمای معلم مشارکت داشته است.
انتهای پیام/735/.